The below is a value theory relating policy on Tax but we cut some part of interviewing that affecting the personality or individual. We just want to provide knowledge of people about the real meaning of State need Tax from the people.
If you need the whole content of interview you can link the original website after the content of interviewing:
បទសម្ភាសន៍លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា នាយកវិទ្យាស្ថានវ៉ាន់ ដា គណនេយ្យ ស្តីពីនយោបាយពន្ធ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
If you need the whole content of interview you can link the original website after the content of interviewing:
បទសម្ភាសន៍លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា នាយកវិទ្យាស្ថានវ៉ាន់ ដា គណនេយ្យ ស្តីពីនយោបាយពន្ធ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
ថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១១
លោកជុំ កុសល
សំណួរ៖ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងរឿងពន្ធដារ សូមលោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិតជួយពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋបន្តិចបាទ ដូចម្តេចដែលហៅថាពន្ធ?
លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា
ចម្លើយ៖ ហេតុដូចម្តេចបានជាខ្ញុំយល់ដឹងច្រើនអំពីបញ្ហាពន្ធនេះ ពីព្រោះថាខ្ញុំមានអាជីពជាអតីតអ្នកធ្វើការខាងពន្ធដារតាំងពីឆ្នាំ១៩៨២ រហូតដល់ឆ្នាំ២០០៤ គឺរយៈពេល២២ឆ្នាំ។ពន្ធនេះវាមានលក្ខណៈប្រទាក់ក្រឡាគ្នាជាមួយគណនេយ្យ និងសវនៈកម្មនេះតែម្តង បើសិនជាយើងមិនចេះគណនេយ្យក៏យើងមិនយល់ពីបញ្ហាពន្ធ ហើយបើយើងរៀនអំពីពន្ធ តែយើងមិនចេះគណនេយ្យក៏អត់កើតដែរ ទាំងពីរនេះគឺស្ទើរតែផ្សារសាច់ផ្សារឈាមចូលគ្នា គឺត្រូវចេះទាំងពីរ។ ដូចម្តេចដែលហៅថាពន្ធ?
ពន្ធគឺជាចំនួនទឹកប្រាក់ដែលប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបត្រូវមានកាតព្វកិច្ចដកទឹកប្រាក់របស់ខ្លួនមួយចំនួន ដើម្បីបង់ជូនរដ្ឋ ដើម្បីរដ្ឋយកប្រាក់នេះទៅធានាចំណាយសាធារណៈ ចំណាយទូទៅរបស់រដ្ឋ របស់ជាតិ។ បើយើងមើលប្រវត្តិរបស់ពន្ធកន្លងមក គឺមានប្រវត្តិជាយូរលង់ណាស់មកហើយ តាំងពីជំនាន់ក្រិច ជំនាន់ឡាតាំងមកម្លេះ ប៉ុន្តែយើងមិនលើកយកមកនិយាយនៅពេលនេះទេ គឺកាត់ត្រឹមតែពន្ធដែលមានលក្ខណៈអភិវឌ្ឍ។
ពន្ធវាខុសពីប្រាក់បុណ្យកឋិន បុណ្យផ្កា បុណ្យផ្សេងៗ ដែលប្រជាពលរដ្ឋបង់ដោយឧទ្ទិស បង់ដោយចិត្តសទ្ធាជ្រះថ្លាជូនទៅដើម្បីយកមគ្គ យកផល។ ប៉ុន្តែពន្ធមិនមែនជាទឹកប្រាក់ដែលប្រជាពលរដ្ឋបង់ដូចបុណ្យកឋិន ឬបុណ្យផ្កានោះទេ ពន្ធប្រជាពលរដ្ឋគឺត្រូវតែមានកាតព្វកិច្ចបង់ ហើយត្រូវបង់តាមច្បាប់ទៅទៀត ច្បាប់កំណត់ឲ្យបង់ប៉ុន្មានគឺត្រូវតែបង់ប៉ុននោះ។ ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋមិនបង់ រដ្ឋក៏គ្មានថវិកាឯណាទៅធានាចំណាយទូទាំងប្រទេសទេ ដូចជាចំណាយការពារទឹកដីទៅលើកងទ័ព ចំណាយទៅលើប៉ូលីស ចំណាយទៅលើមន្ត្រីរាជការ ចំណាយទៅលើផ្លូវថ្នល់ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ។ល។ ករណីដូចគ្រោះទឹកជំនន់អញ្ចឹង គឺលុយរបស់ជាតិដែលដកទុកមួយចំនួនដែលបានមកពីការបង់ពន្ធនេះគឺអាចបង្វែរទៅជួយប្រជាពលរដ្ឋ។ ទោះបីវាខុសប្លែកពីបុណ្យកឋិនក៏ដោយ ក៏ការបង់ពន្ធរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទោះបីតិចក្តីច្រើនក្តីតែងតែបន្សល់នូវការឈឺចាប់របស់ប្រជាពលរដ្ឋជានិច្ច ហេតុដូច្នេះហើយបានជាពន្ធក្នុងពិភពលោក គេប្រើវិធីសាស្ត្រដើម្បីដកហូត។
វិធីសាស្ត្រដកហូតពីប្រជាពលរដ្ឋ ជួនកាលឲ្យដឹងខ្លួន ជួនកាលមិនឲ្យដឹងខ្លួន ហើយពន្ធនេះគឺត្រូវបង់គ្រប់ប្រភេទតាំងពីកើតមកក៏ត្រូវបង់ពន្ធដែរ អ្នកខ្លះអត់ដឹងថាខ្លួនឯងបង់ពន្ធចាប់តាំងពីពេលចាប់កំណើតទេ។
តាមពិតចាប់ពីចាប់កំណើតមក យើងទៅសុំបញ្ជីជាតិ គឺចុះអត្រានុកូលដ្ឋាន ពេលនោះសាលាសង្កាត់គេឲ្យយើងបិទតែម គឺពន្ធតែម មានន័យថាពន្ធទៅលើកំណើតរបស់មនុស្ស។ ដូច្នេះតាំងពីកើតរហូតដល់ស្លាប់គឺត្រូវបង់ពន្ធគ្រប់ពេលទាំងអស់ ដោយវិធីសាស្រ្តគ្រប់បែបយ៉ាងដោយសិល្ប៍វិធីផ្សេងៗ។ ហេតុម៉េច បានជាចាំបាច់ត្រូវប្រើសិល្ប៍វិធី និងបច្ចេកវិជា្ជបែបនេះ ពីព្រោះបើមិនប្រើវិធីនេះទេគឺពិបាកនឹងដកយកណាស់ ហើយគេមិនឲ្យទេ។
ដូច្នេះគឺត្រូវធ្វើការដកហូតបន្តិចៗបែបនេះពីប្រជាពលរដ្ឋប្រចាំឆ្នាំ ដើម្បីធានានូវការចំណាយទូទាំងប្រទេសប្រចាំឆ្នាំដែរ។
ពន្ធនេះគេចែកចេញជាពីរប្រភេទ គឺពន្ធប្រយោល ( Indirect Tax ) និងពន្ធដោយផ្ទាល់ ( Direct Tax )។
ចំពោះពន្ធដោយប្រយោល ឧទាហរណ៍បើរដ្ឋចង់ដកហូតពន្ធពីឯកឧត្តម គឺរដ្ឋមិនដកពីឯកឧត្តមទេ តែរដ្ឋត្រូវទៅដកហូតពីនរណាមួយផ្សេងទៀត ហើយឲ្យអ្នកម្នាក់នោះទៅប្រមូលពីឯកឧត្តមមកឲ្យរដ្ឋវិញ ដូចជាការចូលទៅហូបនៅក្នុងភោជនីយដ្ឋាន ការទិញអីវ៉ាន់នៅក្នុងហាង ឬការទិញអ្វីៗជាដើមនៅតាមទីផ្សារ ឬនៅតាមទីសាធារណៈ គឺរដ្ឋបានដកហូតពីយើងគ្រប់គ្នារួចហើយ តែយើងអត់ដឹងខ្លួនទេ។
រីឯពន្ធដោយផ្ទាល់ គឺមានដូចជា ការបង់ពន្ធលើមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន ពន្ធលើប្រាក់ចំណេញ ពន្ធផ្ទេរកម្មសិទ្ធិផ្ទះ ជាដើម។
ដូច្នេះហើយបានជាប្រទេសធំៗនៅក្នុងពិភពលោក គេតែងតែបញ្ចូលនូវកម្មវិធីសិក្សាអំពីពន្ធនេះនៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាដល់ថ្នាក់កុមារដ្ឋាន ដើម្បីឲ្យជ្រួតជ្រាបពីបញ្ហាពន្ធនេះគឺបណ្តុះ វប្បធម៌បង់ពន្ធតាំងពីក្មេងមក កុំឲ្យទើបតែពេលធំហើយទើបចាប់ផ្តើមយកពន្ធ និងដើម្បីកាត់បន្ថយនូវការឈឺចាប់កុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការថ្នាំងថ្នាក់ខ្លាំងពេក។
ពន្ធគឺជាចំនួនទឹកប្រាក់ដែលប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបត្រូវមានកាតព្វកិច្ចដកទឹកប្រាក់របស់ខ្លួនមួយចំនួន ដើម្បីបង់ជូនរដ្ឋ ដើម្បីរដ្ឋយកប្រាក់នេះទៅធានាចំណាយសាធារណៈ ចំណាយទូទៅរបស់រដ្ឋ របស់ជាតិ។ បើយើងមើលប្រវត្តិរបស់ពន្ធកន្លងមក គឺមានប្រវត្តិជាយូរលង់ណាស់មកហើយ តាំងពីជំនាន់ក្រិច ជំនាន់ឡាតាំងមកម្លេះ ប៉ុន្តែយើងមិនលើកយកមកនិយាយនៅពេលនេះទេ គឺកាត់ត្រឹមតែពន្ធដែលមានលក្ខណៈអភិវឌ្ឍ។
ពន្ធវាខុសពីប្រាក់បុណ្យកឋិន បុណ្យផ្កា បុណ្យផ្សេងៗ ដែលប្រជាពលរដ្ឋបង់ដោយឧទ្ទិស បង់ដោយចិត្តសទ្ធាជ្រះថ្លាជូនទៅដើម្បីយកមគ្គ យកផល។ ប៉ុន្តែពន្ធមិនមែនជាទឹកប្រាក់ដែលប្រជាពលរដ្ឋបង់ដូចបុណ្យកឋិន ឬបុណ្យផ្កានោះទេ ពន្ធប្រជាពលរដ្ឋគឺត្រូវតែមានកាតព្វកិច្ចបង់ ហើយត្រូវបង់តាមច្បាប់ទៅទៀត ច្បាប់កំណត់ឲ្យបង់ប៉ុន្មានគឺត្រូវតែបង់ប៉ុននោះ។ ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋមិនបង់ រដ្ឋក៏គ្មានថវិកាឯណាទៅធានាចំណាយទូទាំងប្រទេសទេ ដូចជាចំណាយការពារទឹកដីទៅលើកងទ័ព ចំណាយទៅលើប៉ូលីស ចំណាយទៅលើមន្ត្រីរាជការ ចំណាយទៅលើផ្លូវថ្នល់ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ។ល។ ករណីដូចគ្រោះទឹកជំនន់អញ្ចឹង គឺលុយរបស់ជាតិដែលដកទុកមួយចំនួនដែលបានមកពីការបង់ពន្ធនេះគឺអាចបង្វែរទៅជួយប្រជាពលរដ្ឋ។ ទោះបីវាខុសប្លែកពីបុណ្យកឋិនក៏ដោយ ក៏ការបង់ពន្ធរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទោះបីតិចក្តីច្រើនក្តីតែងតែបន្សល់នូវការឈឺចាប់របស់ប្រជាពលរដ្ឋជានិច្ច ហេតុដូច្នេះហើយបានជាពន្ធក្នុងពិភពលោក គេប្រើវិធីសាស្ត្រដើម្បីដកហូត។
វិធីសាស្ត្រដកហូតពីប្រជាពលរដ្ឋ ជួនកាលឲ្យដឹងខ្លួន ជួនកាលមិនឲ្យដឹងខ្លួន ហើយពន្ធនេះគឺត្រូវបង់គ្រប់ប្រភេទតាំងពីកើតមកក៏ត្រូវបង់ពន្ធដែរ អ្នកខ្លះអត់ដឹងថាខ្លួនឯងបង់ពន្ធចាប់តាំងពីពេលចាប់កំណើតទេ។
តាមពិតចាប់ពីចាប់កំណើតមក យើងទៅសុំបញ្ជីជាតិ គឺចុះអត្រានុកូលដ្ឋាន ពេលនោះសាលាសង្កាត់គេឲ្យយើងបិទតែម គឺពន្ធតែម មានន័យថាពន្ធទៅលើកំណើតរបស់មនុស្ស។ ដូច្នេះតាំងពីកើតរហូតដល់ស្លាប់គឺត្រូវបង់ពន្ធគ្រប់ពេលទាំងអស់ ដោយវិធីសាស្រ្តគ្រប់បែបយ៉ាងដោយសិល្ប៍វិធីផ្សេងៗ។ ហេតុម៉េច បានជាចាំបាច់ត្រូវប្រើសិល្ប៍វិធី និងបច្ចេកវិជា្ជបែបនេះ ពីព្រោះបើមិនប្រើវិធីនេះទេគឺពិបាកនឹងដកយកណាស់ ហើយគេមិនឲ្យទេ។
ដូច្នេះគឺត្រូវធ្វើការដកហូតបន្តិចៗបែបនេះពីប្រជាពលរដ្ឋប្រចាំឆ្នាំ ដើម្បីធានានូវការចំណាយទូទាំងប្រទេសប្រចាំឆ្នាំដែរ។
ពន្ធនេះគេចែកចេញជាពីរប្រភេទ គឺពន្ធប្រយោល ( Indirect Tax ) និងពន្ធដោយផ្ទាល់ ( Direct Tax )។
ចំពោះពន្ធដោយប្រយោល ឧទាហរណ៍បើរដ្ឋចង់ដកហូតពន្ធពីឯកឧត្តម គឺរដ្ឋមិនដកពីឯកឧត្តមទេ តែរដ្ឋត្រូវទៅដកហូតពីនរណាមួយផ្សេងទៀត ហើយឲ្យអ្នកម្នាក់នោះទៅប្រមូលពីឯកឧត្តមមកឲ្យរដ្ឋវិញ ដូចជាការចូលទៅហូបនៅក្នុងភោជនីយដ្ឋាន ការទិញអីវ៉ាន់នៅក្នុងហាង ឬការទិញអ្វីៗជាដើមនៅតាមទីផ្សារ ឬនៅតាមទីសាធារណៈ គឺរដ្ឋបានដកហូតពីយើងគ្រប់គ្នារួចហើយ តែយើងអត់ដឹងខ្លួនទេ។
រីឯពន្ធដោយផ្ទាល់ គឺមានដូចជា ការបង់ពន្ធលើមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន ពន្ធលើប្រាក់ចំណេញ ពន្ធផ្ទេរកម្មសិទ្ធិផ្ទះ ជាដើម។
ដូច្នេះហើយបានជាប្រទេសធំៗនៅក្នុងពិភពលោក គេតែងតែបញ្ចូលនូវកម្មវិធីសិក្សាអំពីពន្ធនេះនៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាដល់ថ្នាក់កុមារដ្ឋាន ដើម្បីឲ្យជ្រួតជ្រាបពីបញ្ហាពន្ធនេះគឺបណ្តុះ វប្បធម៌បង់ពន្ធតាំងពីក្មេងមក កុំឲ្យទើបតែពេលធំហើយទើបចាប់ផ្តើមយកពន្ធ និងដើម្បីកាត់បន្ថយនូវការឈឺចាប់កុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការថ្នាំងថ្នាក់ខ្លាំងពេក។
លោកជុំ កុសល
សំណួរ៖ នៅក្នុងពិភពលោកនេះប្រព័ន្ធពន្ធដារ តើគេផ្អែកទៅលើកត្តាអ្វីខ្លះក្នុងការរៀបចំអត្រាពន្ធ?
លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា
ចម្លើយ៖ នៅក្នុងពិភពលោកការបង់ពន្ធគឺគេកំណត់ទៅលើអត្រាពន្ធ បើអត្រាតិចគឺត្រូវបង់តិច បើអត្រាច្រើនគឺត្រូវបង់ច្រើន។
អត្រាដែលគេកំណត់ឡើងគឺមានពីរលក្ខណៈ គឺអត្រាកំណើនតាមថ្នាក់ ហៅថា ( Progressive Rate ) និងអត្រាបន្ថយតាមថ្នាក់ ហៅថា ( Regressive Rate )។ ឧទាហរណ៍ពន្ធអត្រាកំណើនតាមថ្នាក់ គឺដូចជាការយកពន្ធលើអចលនៈទ្រព្យដូចសព្វថ្ងៃនេះអញ្ចឹង ពន្ធលើប្រាក់ខែក៏អញ្ចឹងដែរ បើអ្នកណាមានចំណូលកាន់តែខ្ពស់ អត្រាពន្ធក៏កាន់តែខ្ពស់ដែរ។គេធ្វើអញ្ចឹង ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលមានប្រាក់ចំណូលមកនោះអាចបង់ពន្ធឲ្យមានលក្ខណៈយុត្តិធម៌សមស្រប នេះគេហៅថា Progressive ។
រីឯអត្រាបន្ថយតាមថ្នាក់វិញ ពេលណាដែលមានចំណូលកាន់តែខ្ពស់ អត្រាពន្ធកាន់តែថយ ជួនកាលអត្រាពន្ធថយ ចុះនេះគេកំណត់ ( Fixe ) តែម្តង។ ឧទាហរណ៍ បើកាលណាគេចង់ទាក់ទាញពួកអ្នកវិនិយោគ ឲ្យមកវិនិយោគស្រុកគេខ្លាំង គេតែងតែយកពន្ធតាមអត្រាបន្ថយនេះឯង បើអ្នកឯងដាក់ទុនវិនិយោគកាន់តែច្រើនយកពន្ធកាន់តែតិច ហើយពេលខ្លះអត់យកពន្ធទៀតផង។ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា អត្រាពន្ធពីរនេះគឺជាទស្សនៈ ឬជាគំនិតមួយ សម្រាប់ដល់អ្នករៀបចំច្បាប់ពន្ធក្នុងពិភពលោក ពីព្រោះអ្នកណាក៏ដោយ អង្គភាពណាក៏ដោយនៅពេលដែលគេរៀបច្បាប់ពន្ធគឺគេគិតទៅលើអត្រាពីរនេះហើយ។
អត្រាដែលគេកំណត់ឡើងគឺមានពីរលក្ខណៈ គឺអត្រាកំណើនតាមថ្នាក់ ហៅថា ( Progressive Rate ) និងអត្រាបន្ថយតាមថ្នាក់ ហៅថា ( Regressive Rate )។ ឧទាហរណ៍ពន្ធអត្រាកំណើនតាមថ្នាក់ គឺដូចជាការយកពន្ធលើអចលនៈទ្រព្យដូចសព្វថ្ងៃនេះអញ្ចឹង ពន្ធលើប្រាក់ខែក៏អញ្ចឹងដែរ បើអ្នកណាមានចំណូលកាន់តែខ្ពស់ អត្រាពន្ធក៏កាន់តែខ្ពស់ដែរ។គេធ្វើអញ្ចឹង ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលមានប្រាក់ចំណូលមកនោះអាចបង់ពន្ធឲ្យមានលក្ខណៈយុត្តិធម៌សមស្រប នេះគេហៅថា Progressive ។
រីឯអត្រាបន្ថយតាមថ្នាក់វិញ ពេលណាដែលមានចំណូលកាន់តែខ្ពស់ អត្រាពន្ធកាន់តែថយ ជួនកាលអត្រាពន្ធថយ ចុះនេះគេកំណត់ ( Fixe ) តែម្តង។ ឧទាហរណ៍ បើកាលណាគេចង់ទាក់ទាញពួកអ្នកវិនិយោគ ឲ្យមកវិនិយោគស្រុកគេខ្លាំង គេតែងតែយកពន្ធតាមអត្រាបន្ថយនេះឯង បើអ្នកឯងដាក់ទុនវិនិយោគកាន់តែច្រើនយកពន្ធកាន់តែតិច ហើយពេលខ្លះអត់យកពន្ធទៀតផង។ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា អត្រាពន្ធពីរនេះគឺជាទស្សនៈ ឬជាគំនិតមួយ សម្រាប់ដល់អ្នករៀបចំច្បាប់ពន្ធក្នុងពិភពលោក ពីព្រោះអ្នកណាក៏ដោយ អង្គភាពណាក៏ដោយនៅពេលដែលគេរៀបច្បាប់ពន្ធគឺគេគិតទៅលើអត្រាពីរនេះហើយ។
លោកជុំ កុសល
សំណួរ៖ សម្រាប់ប្រទេសយើង តើលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញថានយោបាយពន្ធដាររបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលរដ្ឋបានកំណត់ពន្ធនោះ តើគ្រប់ហើយឬនៅ ហើយអត្រាពន្ធនោះគិតរបៀបណា និងផ្អែកលើកត្តាអ្វីខ្លះ? និងដូចការកំណត់ពន្ធរបស់ប្រទេសនានាលើពិភពលោកដែរឬទេ?
លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា
ចម្លើយ៖ នៅក្នុងការយកពន្ធនៅប្រទេសគេ ជាពិសេសប្រទេស G8 គឺគេយកទ្រឹស្តីទាំងបីមកប្រើ ហើយអត្រាពន្ធរបស់គេខ្ពស់ៗណាស់។ ឧទាហរណ៍ ពន្ធទៅលើសាជីវកម្មដែលបានបោះភាគហ៊ុនលក់នោះគឺអត្រាមានពី២០% រហូតដល់៤០% ក្រុមប្រទេសទាំងអស់នោះមិនដែលមានប្រទេសណាដែលក្រោម២០%ទេ។ ប្រទេសកាណាដាមួយគឺមានពី១១% ទៅ១៩%។ បើពន្ធលើប្រាក់ចំណូលវិញគឺមានពី១៥% ទៅ៤០% គឺអត្រានេះខ្ពស់ណាស់។
ពន្ធលើប្រាក់ខែសម្រាប់ប្រទេស G8 នេះ គឺមានពី១២% ទៅ៤៥% ឯណោះ។ សម្រាប់ប្រទេស G12 គឺប្រទេសនៅអាស៊ីប្រែប្រួលពីចន្លោះ១០% ទៅ៣០% ជាមធ្យមគឺ២០%។ សម្រាប់ប្រទេសចិន ពន្ធលើសាជីវកម្មគឺ៣៣% ចំណែកពន្ធលើប្រាក់ចំណូលគឺ៣០% មានន័យថាបើ ប្រាក់ខែ១០០ដុល្លារ គឺរដ្ឋដកយក៣០ដុល្លារបាត់ទៅហើយ។ សម្រាប់ប្រទេសក្រិច អៀរឡង់ ព័រទុយហ្គាល អេស្បាញ អ៊ីតាលី ដែលប្រុងនឹងក្ស័យធននោះ អត្រាពន្ធគឺដូចគ្នា និងអាចតម្លើងថែមទៀត។ សម្រាប់ប្រទេសនៅអាស៊ាន គឺយើងឃើញមានប្រែប្រួលពី២០% ទៅ៣០% ហើយសម្រាប់ប្រទេសសាំង ហ្គាពួរមួយទេដែលមានត្រឹម១៧%។
ឯពន្ធលើប្រាក់ចំណូលគឺប្រែប្រួលពី៥% ទៅ៣០%។ រីឯសាំងហ្គាពួរគឺយកត្រឹម២០% និងកម្ពុជា ផងដែរ ក្រៅពីនោះគឺយកសុទ្ធតែខ្ពស់ទាំងអស់។ សម្រាប់ប្រទេស កម្ពុជាយើង គឺមានយកពន្ធ១៨ មុខហើយ ប៉ុន្តែគឺយើងយកមិនទាន់អស់មុខនៅឡើយទេ បើប្រៀបធៀបជាមួយប្រទេសនៅក្នុងពិភពលោក។ ហើយកត្តាដែលគេរៀបចំអត្រាពន្ធនេះក៏ឈរទៅលើ កត្តា Progressive Regressive ដែលបង្កើតឡើងដោយលោក អាដាមស្មីត កាល់ម៉ាក្ស និងលោកចនម៉ាកេន ដែរ។ ទាក់ទងដល់អត្រាពន្ធ ប្រទេសយើងនៅមានការអនុគ្រោះច្រើន ដូចជាពន្ធលើសាជីវកម្ម គឺយកត្រឹម២០%។ យើងក៏មានការអនុវត្តពន្ធតាមប្រព័ន្ធRegressive ដែរ ដូចជាអាករលើផលរបរ ដូចជា VAT អ្នកវិនិយោគជាដើម។
ពន្ធលើប្រាក់ខែសម្រាប់ប្រទេស G8 នេះ គឺមានពី១២% ទៅ៤៥% ឯណោះ។ សម្រាប់ប្រទេស G12 គឺប្រទេសនៅអាស៊ីប្រែប្រួលពីចន្លោះ១០% ទៅ៣០% ជាមធ្យមគឺ២០%។ សម្រាប់ប្រទេសចិន ពន្ធលើសាជីវកម្មគឺ៣៣% ចំណែកពន្ធលើប្រាក់ចំណូលគឺ៣០% មានន័យថាបើ ប្រាក់ខែ១០០ដុល្លារ គឺរដ្ឋដកយក៣០ដុល្លារបាត់ទៅហើយ។ សម្រាប់ប្រទេសក្រិច អៀរឡង់ ព័រទុយហ្គាល អេស្បាញ អ៊ីតាលី ដែលប្រុងនឹងក្ស័យធននោះ អត្រាពន្ធគឺដូចគ្នា និងអាចតម្លើងថែមទៀត។ សម្រាប់ប្រទេសនៅអាស៊ាន គឺយើងឃើញមានប្រែប្រួលពី២០% ទៅ៣០% ហើយសម្រាប់ប្រទេសសាំង ហ្គាពួរមួយទេដែលមានត្រឹម១៧%។
ឯពន្ធលើប្រាក់ចំណូលគឺប្រែប្រួលពី៥% ទៅ៣០%។ រីឯសាំងហ្គាពួរគឺយកត្រឹម២០% និងកម្ពុជា ផងដែរ ក្រៅពីនោះគឺយកសុទ្ធតែខ្ពស់ទាំងអស់។ សម្រាប់ប្រទេស កម្ពុជាយើង គឺមានយកពន្ធ១៨ មុខហើយ ប៉ុន្តែគឺយើងយកមិនទាន់អស់មុខនៅឡើយទេ បើប្រៀបធៀបជាមួយប្រទេសនៅក្នុងពិភពលោក។ ហើយកត្តាដែលគេរៀបចំអត្រាពន្ធនេះក៏ឈរទៅលើ កត្តា Progressive Regressive ដែលបង្កើតឡើងដោយលោក អាដាមស្មីត កាល់ម៉ាក្ស និងលោកចនម៉ាកេន ដែរ។ ទាក់ទងដល់អត្រាពន្ធ ប្រទេសយើងនៅមានការអនុគ្រោះច្រើន ដូចជាពន្ធលើសាជីវកម្ម គឺយកត្រឹម២០%។ យើងក៏មានការអនុវត្តពន្ធតាមប្រព័ន្ធRegressive ដែរ ដូចជាអាករលើផលរបរ ដូចជា VAT អ្នកវិនិយោគជាដើម។
លោកជុំ កុសល
សំណួរ៖ ថ្មីៗនេះ ......បានលើកយកបញ្ហាពន្ធលើអចលនៈទ្រព្យដែល រាជរដ្ឋាភិបាល បានដាក់ចេញ និងបានអនុវត្តទៅហើយនោះសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅរាជធានី និងទីប្រជុំជន ហើយមានសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ចផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម ប៉ុន្តែមិនបានយកពន្ធលើអចលនៈទ្រព្យរបស់ប្រជាកសិករ ឬដីធ្លីប្រជាពលរដ្ឋធ្វើកសិកម្ម គឺរដ្ឋាភិបាល លោកអត់បាន កំណត់ទេ ហើយពន្ធនោះគឺមានភាពអនុគ្រោះថែមទៀតគឺត្រឹមតែ០,១% គិតតម្លៃចាប់ពីមួយរយ លានរៀលឡើងទៅទើបបានគិត។ ការលើកឡើ..... ថាជាការគាប សង្កត់ប្រជាពលរដ្ឋបែបនេះ តើលោកបណ្ឌិតអាចធ្វើការប្រៀបធៀប ថាការលើកឡើងនេះជារឿងដែលត្រឹមត្រូវ ....?
លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា
ចម្លើយ៖ ចំណុចនេះ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា ចំណូលពន្ធ ពេលដែលដកយកពីប្រជាពលរដ្ឋមក ពន្ធនេះចូលទៅថវិកាជាតិ មិនអាចពន្ធដារណាយកលុយនេះទៅចាយបានទេ។ បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ នៅពេលដែលទទួលបង្កាន់ដៃបង់ពន្ធតាមចំនួនទឹកប្រាក់ដែលខ្លួនបានបង់ហើយ គឺលុយនោះពិតជាចូលរដ្ឋហើយមិនបាច់ព្រួយទេ។ កាលណាចូលក្នុងថវិកាជាតិ លុយនោះត្រូវចូលដល់សភា ហើយទើបសភាអនុមត្តិតាមសំណើសុំរបស់រដ្ឋាភិបាល សម្រាប់ចំណាយទៅលើអ្វីខ្លះ ហើយមិនអាចចាយលើសបានទេ។ ហើយរដ្ឋប្រគល់ជូនបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋវិញ តាមរយះការ កសាងផ្លូវថ្នល់ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ និងមានសិទ្ធិអាចប្រើប្រាស់បានស្មើៗគ្នា។ ពន្ធលើអចលនៈទ្រព្យគឺជាប្រភេទពន្ធមួយដែលយកលើអ្នកមាន និងថ្នាក់កណ្តាល មិនមែនយក លើបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ តិចតួចនោះទេដូច្នេះសូមបងប្អូនកុំព្រួយ។
.........ចំណែកឯរឿងបចេ្ចកទេសវិញ គឺអត់មានប៉ះពាល់អ្វីទេចំពោះប្រជាពលរដ្ឋតូចតាច។
លោកជុំ កុសល
សំណួរ៖ តើស្ថានភាពនៃវិបត្តិបំណុលមានសភាពយ៉ាងណាដែរ?
លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា
ចម្លើយ៖ ទាក់ទងទៅនឹងវិបត្តិបំណុល បើយើងសម្លឹងទៅមើលសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសនៅអ៊ឺរុប ជាពិសេសវិបត្តិនៅប្រទេសអ៊ីតាលី គឺបារាំង និងអង់គ្លេស មិនសប្បាយចិត្តទេ។ ខ្ញុំមានតួលេខច្បាស់លាស់ ការមានបំណុលនេះដោយសារការរកស៊ីខាតមិនចំណេញជាច្រើនដង និងការខ្ចីបុលគេបន្ថែមទៀត។
បើកាលណាខ្ចីគេហើយ គ្មានកាលវិភាគសងគេឲ្យបានត្រឹមត្រូវទេ នោះវានឹងឈានទៅរកការក្ស័យធនជាក់ជាមិនខាន។ ចំពោះប្រទេសអាមេរិក បំណុលគឺមានការកើនឡើងសម្បើមណាស់ បំណុលនៅប្រទេសអ៊ឺរុបទាំងអស់ មិនស្មើនឹងបំណុលនៅប្រទេសអាមេរិកមួយទេ។ ប្រទេសនៅអ៊ឺរុបក៏បំណុលកាន់តែកើនខ្លាំងណាស់ដែរ ទោះបីជាប្រទេសបារាំង និងអង់គ្លេស ប្រកាសកាត់បន្ថយចំណាយសាធារណៈ បង្កើនចំណូលពន្ធ ក៏នៅតែជួបនូវវិបត្តិដដែល។ ដើម្បីចៀសវាងនូវបញ្ហានេះ គឺមានតែការកាត់បន្ថយនូវការរស់នៅក្នុងឋានៈជាប្រទេសដែលខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត ឲ្យធ្លាក់ចុះទាបមកនៅស្មើនឹងប្រទេសនៅអាស៊ីតែប៉ុណ្ណោះ។ បើពីមុនធ្លាប់ហូប ហាំប៊ឺហ្គ័រ បី ត្រូវកាត់បន្ថយមកនៅត្រឹមពីរ តែបើនៅតែមិនកើនទៀតមានតែបន្ថយពាក់កណ្តាលទៀត រហូតទាល់តែមានលំនឹង ពីព្រោះនេះគឺជាការវិវឌ្ឍនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក និងការវិវឌ្ឍនូវវណ្ណៈ។ ទាំងនេះគឺជាអ្វីដែលខ្ញុំបានជម្រាបជូន ដែលជាវិធីសាស្ត្រដើម្បីកាត់បន្ថយបំណុល មានន័យថាកាត់បន្ថយឋានៈប្រទេសរបស់ខ្លួនពីប្រទេសដែលមានភាពស៊ីវីល័យ ឲ្យចុះមកនៅស្មើជាមួយប្រទេសគេផ្សេងៗទៀត៕
បើកាលណាខ្ចីគេហើយ គ្មានកាលវិភាគសងគេឲ្យបានត្រឹមត្រូវទេ នោះវានឹងឈានទៅរកការក្ស័យធនជាក់ជាមិនខាន។ ចំពោះប្រទេសអាមេរិក បំណុលគឺមានការកើនឡើងសម្បើមណាស់ បំណុលនៅប្រទេសអ៊ឺរុបទាំងអស់ មិនស្មើនឹងបំណុលនៅប្រទេសអាមេរិកមួយទេ។ ប្រទេសនៅអ៊ឺរុបក៏បំណុលកាន់តែកើនខ្លាំងណាស់ដែរ ទោះបីជាប្រទេសបារាំង និងអង់គ្លេស ប្រកាសកាត់បន្ថយចំណាយសាធារណៈ បង្កើនចំណូលពន្ធ ក៏នៅតែជួបនូវវិបត្តិដដែល។ ដើម្បីចៀសវាងនូវបញ្ហានេះ គឺមានតែការកាត់បន្ថយនូវការរស់នៅក្នុងឋានៈជាប្រទេសដែលខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត ឲ្យធ្លាក់ចុះទាបមកនៅស្មើនឹងប្រទេសនៅអាស៊ីតែប៉ុណ្ណោះ។ បើពីមុនធ្លាប់ហូប ហាំប៊ឺហ្គ័រ បី ត្រូវកាត់បន្ថយមកនៅត្រឹមពីរ តែបើនៅតែមិនកើនទៀតមានតែបន្ថយពាក់កណ្តាលទៀត រហូតទាល់តែមានលំនឹង ពីព្រោះនេះគឺជាការវិវឌ្ឍនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក និងការវិវឌ្ឍនូវវណ្ណៈ។ ទាំងនេះគឺជាអ្វីដែលខ្ញុំបានជម្រាបជូន ដែលជាវិធីសាស្ត្រដើម្បីកាត់បន្ថយបំណុល មានន័យថាកាត់បន្ថយឋានៈប្រទេសរបស់ខ្លួនពីប្រទេសដែលមានភាពស៊ីវីល័យ ឲ្យចុះមកនៅស្មើជាមួយប្រទេសគេផ្សេងៗទៀត៕
សម្រង់ព័ត៌មាន៖ លោក នូ សាវុធឌី
Original source from http://www.pressocm.gov.kh/alpha/inside.php?view=detail&story=1624
.......................................................
Law Journal of Cambodia(LJC) is a non-political and independent team who volunteer working for disseminating laws and informaton regarding development and human rights situation in Cambodia. All comment or idea of LJC cannot be claimed in front of court and other purpose. LJC just provide ways for people to understand the context of law and other issues. LJC wants people to understand the law and live in peaceful means. If you need inquiry, please drop your e-mail to cambodianlawjournal@gmail.com. Welcome all comments on this blog
ព្រឹតិ្តច្បាប់កម្ពុជា (ព ច ក)គឺជាក្រុមឯករាជ្យ និងមិនមែនជាបក្សនយោបាយទេ ជាក្រុមស្ម័គ្រចិត្តដែល ធ្វើការ សម្រាប់ធ្វើ ការផ្សព្វផ្សាយអំពីច្បាប់ និងព័តមាន ដែលទាក់ទងនឹងការអភិវឌ្ឍ និងស្ថានភាព សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ រាល់មតិ យោបល់នៅក្នុងព្រឹត្តនេះមិនអាចយកទៅធើ្វជាអំណះ អំណាង ចំពោះមុខ តុលាការ រឺក្នុងគោលបំណងអ្វីផ្សេងទៀត ឡើយ។ ព ច ក គ្រាន់ផ្តល់នូវចំណេះដឹងច្បាប់ និងចំណេះដឹងផ្សេងៗទៀតដល់ប្រជាពលរដ្ឌប៉ុណ្ណោះ។ ប្រសិនលោក អ្នកចង់ដឹងព័តមានបន្ថែមអំពី ព ច ក សូមផ្ញើអីម៉ែលមកយើងខ្ញុំ។ យើងខ្ញុំសូមស្វាគមន៌រាល់មតិលំអដល់ ព ច ក៕
No comments:
Post a Comment